چرایی اصرار نتانیاهو بر گسترش دامنه جنگ به سمت «رفح»

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: نتانیاهو اخیراً با بایدن ۴۵ دقیقه به صورت تلفنی گفت و گو کرد. براساس گزارش رسانه‌ها بیشتر گفت و گو با محوریت حمله ارتش رژیم صهیونیستی به شهر رفح جنوبی ترین شهر نوار غزه که اکنون بیش از یک و نیم میلیون نفر از اهالی غزه را در خود جای داده، بوده است. علیرغم مخالفت‌هایی در آمریکا، اروپا، برخی کشورهای عربی و حتی مسوولین نظامی و امنیتی تل آویو، اما نتانیاهو اصرار زیادی بر آغاز نبرد در رفح دارد. دلیل اصرار نتانیاهو چیست؟

حمله به رفح، تکمیل پروژه کلان «اجتماع زدایی از مقاومت» و «سرزمین سوخته نوار غزه»

شهید و مفقود شدن بیش از ۳۵ هزار نفر در کنار حجم تخریب گسترده شهرهای اصلی نوار غزه، موجب شده بخش زیادی از جمعیت ۲.۳ میلیونی این منطقه چاره‌ای جز تجمع و آوارگی در رفح نداشته باشند. براساس آمار اکنون بیش از یک و نیم میلیون نفر در رفح مستقرند که بخش زیادی از آنها در چادرها زندگی می‌کنند.

کلان پروژه رژیم صهیونیستی که بارها هم صراحتاً از زبان تندروهای این رژیم شنیده شده، فروپاشی اجتماعی و غیرممکن کردن زندگی در نوار غزه با روش سرزمین سوخته و حجم تخریب زیرساخت‌ها است. براساس آمار صهیونیست‌ها که هفته گذشته در شبکه ۱۲ عبری منتشر شد ارزیابی تصاویر ماهواره‌ای از حجم تخریب منازل و بناهای مسکونی و اداری به تفکیک ۵ استان نشان می‌دهد که استان‌های شمال غزه ۷۲ درصد، استان مرکزی یا دیربلح ۳۹ درصد، استان خان یونس ۴۶ درصد و استان رفح ۲۰ درصد کاملاً تخریب شده اند. آماری که نشان از فاصله وضعیت رفح با دیگر مناطق نوار غزه است.

نتانیاهو و اعضای کابینه تندروی وی صراحتاً بارها تاکید کرده اند که عدم حمله به رفح را ناکامی کامل تل آویو در جنگ می‌دانند زیرا عدم حمله به رفح جدا از اهمیت سیاسی و نظامی آن که در بخش‌های بعدی اشاره خواهیم کرد، کلان پروژه نابودی زیرساختی نوار غزه و در نهایت کوچ اجباری فلسطینی‌ها را نیمه تمام خواهد گذاشت. درست است که ملت فلسطین تا کنون در یک استقامت اسطوره‌ای در نوارغزه مانده، اما در صورت حمله همه جانبه به رفح ماندگاری در نوارغزه و تداوم زندگی با سوال‌های زیادی روبرو خواهد شد. آنگاه کوچ اجباری حتی در صورت بسته بودن مرز از سوی مصری‌ها قابل ممانعت و جلوگیری نخواهد بود.

امتیاز سیاسی و دستاورد سازی پیش از پایان جنگ

اما هدف دوم و مهم نتانیاهو از حمله به رفح، دستاورد سازی از ۴ ماه جنگ است. مقامات نظامی تل آویو اینگونه برای جامعه صهیونیستی روایت کرده اند که تنها چند تیپ نظامی حماس در رفح تا نابودی کامل فاصله دارند. آزادی دو اسیر صهیونیستی در رفح پس از گفت و گوی تلفنی نتانیاهو با بایدن، دستاورد مهمی است که می‌تواند مخالفان نتانیاهو را در موضع ضعف قرار دهد.

نتانیاهو و حتی تیم کابینه جنگ همراه او (بالاخص گالانت، وزیر جنگ) بارها تأکید کرده اند که از مسیر جنگ می‌توانند به آزادی اسرا و نابودی سران حماس و توان نظامی قسام برسند. اتفاق آزادی دو اسیر پس از حملات شدید هوای به رفح که منجر به شهادت بیش از ۱۰۰ فلسطینی هم شد، نتانیاهو را برای اصرار بر حمله به رفح جری تر و مصمم‌تر خواهد کرد.

مخالفت‌های جهانی از بایدن گرفته تا کشورهای عربی و به ویژه مصر، یکی از موانع جدی در مسیر حمله به رفح بود، لذا پس از عملیات آزاد سازی اسرا، خط روایت رسانه‌های نزدیک به نتانیاهو بر روی گفت و گوی تلفنی با بایدن و هماهنگی با آمریکا قرار گرفت. این رسانه‌ها تاکید کردند عملیات آزادسازی اسرا از رفح از چند روز پیش برنامه ریزی شده بود و اخیراً انجام شد و نتانیاهو، رییس جمهور بایدن را از این عملیات مطلع کرد.

البته ناگفته نماند که علیرغم اولین موفقیت آزادی اسرا، کمیته پیگیری اسرای رژیم صهیونیستی در بیانیه‌ای تاکید کرد که زمان برای بقیه اسرا رو به اتمام است و باید بسیار زود به یک توافق برای مبادله رسید.

جمع بندی

با اتفاق شب گذشته و آزادی موفق زنده ۲ اسیر برای نخستین بار آن هم در رفح، می‌توان گفت احتمال حمله به جنوبی ترین شهر نوار غزه از هر زمانی بیشتر شده و موانع پیش روی نتانیاهو برای این اقدام کمرنگ‌تر شده است.

اما باید توجه داشت که حمله ارتش تل آویو به رفح، پرونده آتش بس و طرح پیشنهادی مشهور به پاریس را که از سوی اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها پیشنهاد شده است تا میزان زیادی (حداقل برای یک ماه) بایگانی خواهد کرد. در حقیقت می‌توان حمله به رفح را انتخاب تداوم جنگ تا حداقل دو ماه دیگر از سوی صهیونیست‌ها دانست.

ضمناً باید به این مساله هم دقت داشت که شرایط انسانی در نوار غزه روز به روز بحرانی‌تر می‌شود و حمله به رفح این شرایط را به مرحله انفجار واقعی نزدیک تر می‌کند؛ انفجاری که مقاومت را می‌تواند با چالش‌هایی روبرو سازد. اگر تا دو هفته آتی آتش بس محقق نشود، حمله به رفح اتفاق خواهد افتاد و معادلات طوفان الاقصی را وارد مرحله جدیدی خواهد کرد. اکنون نبرد غزه به ساعت‌های سرنوشت ساز خود نزدیک تر شده و باید دید چگونه پیش خواهد رفت.

محسن فائضی؛ کارشناس مسائل غرب آسیا